#17 Araç Bilgileri Blokzincirde: Alfa Romeo Tonale Modeli NFT ile Geliyor
Kilometresiyle oynanmış mı diye düşünmek, doktordan temiz diyor ama bağırttı mı acaba arabayı diye sarı site beyanına güvenmek yerine NFT'sine güvenin.
Modern araçların elektronik veri kaydetme yetenekleri, araçların tüm önemli verilerinin dijital olarak kaydedilmesini sağlıyor. Servis, bakım, ikinci el gibi konularda kolaylık sağlaması açısından verilerin dijitalde olması çok önemliyken, aynı zamanda bu verilerin yine dijital ortamda değiştirilebilmesinin önü açılıyor. Dijital değilken tornavidayla geri sardırarak yapılan değişiklikler şimdi yerini “sanayi hackerlarına” bıraktı. Araçların bilgileriyle sadece bizim buralarda oynuyorlar diye düşünmeyin. Çakallık ülke tanımaz. Kilometre sayacı sahtekarlığı sadece Amerika’da son tüketiciye bir milyar dolarlık ekonomik zarar veriyor. Bunun önüne geçme hayaliyle araçlarının önemli verilerini blokzincire NFT’ler ile kaydetmek isteyen Italyan forvet Alfa Romeo bu hafta konuğumuz.
Ben bizim ustaya bir sorayım bu NFT’leri demeyin, gelin kaynağından doğru bilgiye erişin.
Araç alım satımlarında güvensizlik başlı başına bir sorun. Gelen sıfır arabanın “ayıplı” çıkması bile mümkünken, çıtır hasarlı denilen aracın milyon tl tramer kayıtlı çıkması, küçük kazaya karışmış denenin pertten toplama olması, sadece şehir içi hususi kullanılmıştır diyenin filo aracı çıkması gibi sayısız örnekte güvenebileceğimiz tek nokta satıcının beyanı ya da ekspertizin raporu. Tam bir “babam öyle diyor” durumu.
Dijital Araç Sertifikası
Alfa Romeo’dan yapılan açıklamaya göre her yeni satın alma işlemi, araç hakkındaki bilgilerle sürekli olarak güncellenen bir dijital sertifikaya (yani NFT’ye) bağlanıyor. Alfa Romeo, bu kaydın bakımı ve kilometre taşlarını (örneğin 100.000 mile ulaştığınızda) takip edeceğini ve Tonale'nizi satmanız durumunda ekstra veri ve iyi belgelenmiş bir geçmiş sağlayacağını söylüyor.
Kullanıcıdan alınacak rızaya göre bu veriler kayıt edilmeye başlanacak. Araç içi verilerin yanı sıra yetkili servislerde yapılacak işlemlerin de bu sertifikaya kayıt edilmesi mümkün. İşin güzel tarafı NFT teknolojisi Alfa Romeo’nun sitesinde son kullanıcıya da anlatılmış. Bakın şöyle;
Tonale, NFT (Non-Fungible Token) dijital sertifikasına sahip ilk otomobildir. NFT bir blokzincir teknolojisine dayalı olup, otomobilin ömrü ile ilgili benzersiz, gizli ve hatasız bir kayıt geçmişi oluşturmak üzere araç verilerini kaydeder. Bu kayıt geçmişi, aracın uygun şekilde bakım görmesini sağlar ve Tonale’nizi satmak istemeniz halinde aracın yeniden satış değerini olumlu yönde etkiler. İkinci el otomobil piyasasında NFT; otomobil sahipleri veya satıcılarının güvenebileceği bir ilave güvenilirlik kaynağını temsil eder. (kaynak)
Şimdi elimizde bir NFT sertifika var ve aracın tüm bilgilerini içeriyor ve dinamik, sürekli güncelleniyor. Blokzincir olmadan da aracın “beyninde” bu verileri görebiliyordum diyorsanız haklısınız. Burada oluşturulmak istenen olay, araca ulaşmadan da bu verileri görebilmek ve özellikle de değiştirilemeyeceğinden emin olmak. Bu noktada akıllı sözleşmeler devreye giriyor. NFT’yi barındıran akıllı sözleşme sadece yetkili cüzdanların o NFT’de güncelleme yapmasına izin verecek bu da aracın kendisi ve yetkili bayiler.
Yazılım korsanı görseliyle korkuyu verdiysek gelelim handikaplarına. Yaratılan her dijital sistem, açığa mahkum. Aracın verileri kendi yazıyor olması demek, akıllı sözleşmeye imza atan cüzdan bilgilerinin araçta bir yerde bulunduğuna işaret. Bu imza atma işlemi Alfa Romeo tarafından yapılıyor ise de bu verilerin önce merkeze ulaşması demek. Yani araçta imza anında veriler farklı gösterilebilir ya da giden veriler değiştirilebilir. Ama bu, tüm yapılara ekstra katman olarak eklendiğinden işleri iyice zorlaştırıyor.
Yetkili servis konusu ise sanayi ustalarının taklit edemeyeceği bir şey. Her yetkili servise verilen bir cüzdan sayesinde araç bakım bilgileri sadece yetkili servis tarafından blokzincire kazınabilir. Araçta servis işareti sanayi ustası tarafından söndürülebilir ama NFT’de servis almadığı bilgisi rahatlıkla doğrulanacaktır. İşte böyle güven sorunu adım adım aşılacak, NFT sertifikaları bize doğru yolu gösterecek.
Bu arada NFT sertifikasına sahip oluduğunuz için aracınızı dijital ortamda doğrulayabilme, başka markaların araç sahiplerine vereceği avantajlarından daha kolay yararlanma gibi ilave özelliklerden bahsetmedim, onları zaten biliyorsunuz değil mi?
Bu işe en çok Musti sevindi gibi görünüyor baksanıza. NFT sertifikaları o aranan “ruh” olabilir mi? Yüreğimiz aya benzemeden bu haftayı burada sonlandıralım. Siz de bu haftanın Hatıra NFT’sini alarak discordumuza katılıp topluluğumuzun parçası olabilirsiniz. Haftaya görüşmek üzere.
